‘’Η Συμφωνία αρ.1 του Jean Sibelius υπήρξε και για μένα μια πρωτιά,αφού ήταν η πρώτη από τις Συμφωνίες του Δασκάλου που διηύθυνα στην καρριέρα μου.Αυτό έγινε το 1932 με την Ορχήστρα της Μιννεάπολις με την οποία την ηχογράφησα την ίδια χρονιά για την RCA Victor,και νομίζω μάλιστα πώς ήταν και η πρώτη της ηχογράφηση εκτός Σκανδιναβίας.’’ Ιδεώδης ερμηνευτής των έργων του φινλανδού συνθέτη τον οποίο θαύμαζε και εκτιμούσε βαθύτατα,ο ουγγρο-αμερικανός μαέστρος Eugene Ormandy τον συνάντησε για πρώτη φορά,86χρονο πλέον,το 1951,
δηλώνοντας γοητευμένος από την επιβλητική φυσική παρουσία του,από την απλότητα του χαρακτήρα του,αλλά και από την όμορφη και γεμάτη δίσκους κατοικία του κοντά στη λίμνη Tuusula της μικρής πόλης Järvenpää,37 χλμ βορείως του Ελσίνκι.Την περίφημη βίλλα Ainola (σήμερα Μουσείο Sibelius), έργο του αρχιτέκτονα Lars Sonck,στην οποία ο συνθέτης έζησε με την σύζυγό του Aino και τις 5 κόρες τους
από το 1904 μέχρι το θάνατό του το 1957.
Στις αρχές του 1955,λίγους μήνες πριν ξεκινήσει την περιοδεία του στην Ευρώπη με την Ορχήστρα της Φιλαδέλφειας (την οποία είχε αναλάβει το 1938 διαδεχόμενος τον Leopold Stokowski ),ο Ormandy έγραψε στον διευθυντή της Φιλαρμονικής του Ελσίνκι,Dr.Ringbom, ζητώντας του να οργανώσει μια συνάντηση του Sibelius,αυτή τη φορά και με τους μουσικούς της Ορχήστρας,οι οποίοι επιθυμούσαν διακαώς να τον γνωρίσουν,καθώς θα έδιναν δύο συναυλίες στην πόλη αποκλειστικά με έργα του.
Η μέρα που θα επισκεπτόμασταν τον Sibelius στη βίλλα Ainola είχε επιτέλους φθάσει, αφηγείται ο Eugene Ormandy, και παρά το κρύο και τη βροχή,οι ανδρες της Ορχήστρας ήταν συνεπαρμένοι και ανυπόμονοι σαν μικρά παιδιά.Φανταστείτε λοιπόν την απογοήτευσή τους όταν ο Dr.Ringbom μου τηλεφώνησε λέγοντάς μου ότι στην πραγματικότητα η συννενόηση για τη συνάντηση είχε γίνει με τη σύζυγο του Sibelius χωρίς εκείνος να το γνωρίζει,και ότι δυστυχώς εκείνη την ημέρα ήταν πολύ άρρωστος για να δεχθεί επισκέψεις.Κύριε Ringbom,του είπα,δεν γίνεται να μας απογοητεύσετε.Τηλεφωνήστε παρακαλώ στην κυρία Sibelius και πείτε της ότι αυτή η Ορχήστρα,από την εποχή που τη διηύθυνε ο Stokowski,εκανε τα πάντα για να διαδόσει το έργο και τη φήμη του συζύγου της,και πως το μόνο που ζητάει ως αντάλλαγμα είναι να τον συναντήσει.
Αυτο φαίνεται ότι έπιασε,συνεχίζει ο Ormandy,γιατί αμέσως η κυρία Sibelius προσκάλεσε τη σύζυγό μου και εμένα για τσάϊ και συμφωνήσαμε η Ορχήστρα να έρθει αργότερα με δύο λεωφορεία.Μέχρι την ώρα του τσαγιού ο Sibelius δεν είχε πληροφορηθεί την κατάσταση,κι εγω καθόμουν στα καρφιά.Απο τη μια,γνωρίζοντας πόσο ευαίσθητος και συνεσταλμένος άνθρωπος ήταν,ήμουν σίγουρος πως θα αισθανόταν τρομερά άβολα μόλις μάθαινε ότι έπρεπε να συναντήσει 110 μουσικούς,
από την άλλη όμως,σκεπτόμενος τους καημένους τους συναδέλφους μου που περίμεναν έξω στον κήπο κάτω από τη βροχή,αποφάσισα να αρπάξω τον ταύρο από τα κέρατα : Κύριε Sibelius γνωρίζετε ότι ολόκληρη η Ορχήστρα της Φιλαδέλφειας,η Ορχήστρα που έπαιζε τη μουσική σας όταν δεν την έπαιζε καμμία άλλη,περιμένει έξω από το σπίτι σας με την ελπιδα να σας γνωρίσει ; Θα μπορούσατε να βγείτε για λίγο στη βεράντα και να απευθύνετε στους μουσικούς έστω ένα χαιρετισμό ;

Mα δεν μιλώ καλά αγγλικά,δεν θα με καταλάβουν αντέτεινε εκείνος σαστισμένος.
Μιλήστε γερμανικά,του είπα.Θα σας καταλάβουν.Εν ανάγκη κοιτάξτε τους απλώς και μην πείτε τίποτα.
Μετά από αυτό,φόρεσε το βαρύ χειμωνιάτικο παλτό του και το καπέλλο του και βγήκε μαζί μου στη βεράντα.Κύριοι,είπα,ο κυριος Sibelius δεν χρειαζεται συστάσεις.Εκείνοι άρχισαν να χειροκροτούν και να ζητωκραυγάζουν μέχρι που αναγκάστηκα να τους σταματήσω λέγοντας : Κύριοι,ο κύριος Sibelius δεν είναι καλά στην υγεία του αλλά ήθελε να βγεί έξω και να σας πεί δυό λόγια.Και τότε εκείνος,με την συγκινητική απλότητα των λίγων αγγλικών του,τους εξέφρασε την ευγνωμοσύνη του για τον υπέροχο τρόπο με τον οποίο είχαν παίξει τη μουσική του το προηγούμενο βράδι,στη συναυλία που,λόγω της ασθένειάς του,είχε παρακολουθήσει από το Ραδιόφωνο.
Μπαμπά έλα μέσα γιατι θα αρπάξεις κανένα κρυολόγημα,είπε τότε η μεγαλύτερη κόρη του τραβώντας τον προς το εσωτερικό του σπιτιού,και εκεί τελείωσε η συνάντησή μας,ευτυχώς χωρίς δυσάρεστες συνέπειες για τον 90χρονο συνθέτη.
Και ο Ormandy καταλήγει : Όσο εκπληκτική ήταν για μένα η πρώτη γνωριμία μου με τον Sibelius,άλλο τόσο εκπληκτική ήταν και η πρώτη γνωριμία της Ορχήστρας μαζί του τέσσερα χρόνια αργότερα,έστω και αυτά τα λίγα λεπτά στη βεράντα.

ΚΑΤΙΑ ΚΑΛΛΙΤΣΟΥΝΑΚΗ

Αναδημοσίευση από: Η εφημερίδα της Ρίτσας Μασούρα