ΠΕΝΤΕ ΑΦΗΓΗΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΟΝ ΜΑΝΟ ΧΑΤΖΙΔΑΚΙ, ME MOΥΣΙΚΗ

’Εκείνη την εποχή, γύρω στο ’50,άρχισα να πηγαίνω σπίτι του, σ’ένα μικρό ισόγειο δυάρι στην οδό Μάνου στο Παγκράτι…Ερχόντουσαν μουσικοί, ποιητές, ζωγράφοι, φίλοι της τέχνης γενικά.Ακούγαμε τον Χατζιδάκι να παίζει τη «Μικρή Λευκή Αχιβάδα» στο πιάνο, κι από το πικαπ τις συμφωνίες του Μάλερ, που ήταν άκουσμα πρωτόφαντο για κέινη την εποχή. Τα ποιήματα του Λόρκα ήταν στην ημερήσια διάταξη, κι ο στίχος του Ελύτη «είμαστε από καλή γενιά» έμοιαζε να σφραγίζει με απέραντη αισιοδοξία την ομήγυρη…Χωρίς να το νιώσω γινόμουν μέλος μιας παρέας ανθρώπων με όνειρα πολύ διαφορετικά από όσα είχα διδαχθεί σπίτι μου και στο σχολείο. Αντί «γίνε δικηγόρος» ,«εργάσου» , όλα εδώ έμοιαζαν αντίθετα να προστάζουν «γίνε αυτό που εσύ θέλεις»…

ΜΕΝΗΣ ΚΟΥΜΑΝΤΑΡΕΑΣ : ΠΛΑΝΟΔΙΟΣ ΣΑΛΠΙΓΚΤΗΣ (ΚΕΔΡΟΣ)

Για μια μικρή λευκή αχιβάδα : Συνομιλία με τον Προκόφιεφ

Θυμάμαι τη ζωή μου με τον Χατζιδάκι και γεμίζει μουσικές το μυαλό μου. Αχόρταγος ο ίδιος, ακτινοβολούσε εκείνη τη λαιμαργία για ζωή που ήτανε κολλητική και για τους άλλους,τους πιο συμμαζεμένους. Άνοιγε δρόμο σε χώρους απάτητους, κι όπως όλα ήταν καινούργια τότε εμείς χαζεύαμε μαζί του, κι αυτός μας έσερνε να μας δείξει το κουτούκι που κάποιος Μάρκος έπαιζε μπουζούκι, ή το μικρό θεατράκι της Πλατείας Καρύτση που κάποιος Κούν θ’ανέβαζε κάποιον Ο’Νήλ, κάποιον Τεννεσί Ουίλιαμς, κάποιον Λόρκα. Πρωτοπήγαμε μαζί του στην Επίδαυρο και στους Δελφούς. Ανακαλύψαμε και τον Αριστοφάνη και τον Καραγκιόζη.Και κάθε μέρα ήταν πανηγύρι καθώς μοιάζανε ατέλειωτα τα θαύματα του κόσμου που φτάνανε σιγα σιγά ως τη ματωμένη από τον εμφύλιο πατρίδα…

ΝΙΚΟΣ ΚΟΥΝΔΟΥΡΟΣ : ΟΝΕΙΡΕΥΤΗΚΑ ΠΩΣ ΠΕΘΑΝΑ (ΙΚΑΡΟΣ)
Mατωμένος Γάμος : Ήταν καμάρι της αυγής (Θέατρο Τέχνης 1948)

‘Όταν τελείωσαν οι «Εξι λαϊκές ζωγραφιές» λέω μια μέρα στον Χατζιδάκι καθώς κατέβαινε τη σκάλα του σπιτιού μου : Μάνο για τη σειρά των παραστάσεων μας χρειάζεται να κάνεις άλλη μια μουσική. Α όχι δεν μπορώ να κάνω άλλη εγώ. Κι όμως έχω μια τόσο ωραία ιδέα, του λέω εγώ.Τον Καραγκιόζη. Απότομα σταμάτησε στη μέση της σκάλας, και γύρισε να με κοιτάξει με ενδιαφέρον.Δεν είπαμε τίποτε άλλο τότε αλλά τη σκάλα την κατέβηκε αργά και συλλογισμένα.Μέσα του δούλευε κι όλας το δημιουργικό του δαιμόνιο.Ποιός θα έκανε τα σκηνικά και τα κοστούμια ; Μα ο Νικολής Χατζηκυριάκος-Γκίκας…Έπρεπε όμως να κληθεί κι ένας ειδικός. Ποιός άλλος από τον Ευγένιο Σπαθάρη. Ένα έργο του από το θέατρο σκιών έγινε ο καμβάς όπου κεντήθηκε ένα πολύ αγαπημένο μας μπαλλέτο, «Το καταραμένο φίδι»…. Μέσα στο ρεπερτόριο του Ελληνικού Χοροδράματος «Το καταραμένο φίδι» μένει και θα μένει σαν ένα λαμπρό αστέρι που δεν το θαμπώνει ο καιρός. Η μουσική του εξακολουθεί να γεννάει, όπως και από την πρώτη μέρα, τα ίδια ωραία συναισθήματα που χαρίζει πάντα η πηγαία τέχνη…

ΡΑΛΛΟΥ ΜΑΝΟΥ : ΧΟΡΟΣ (ΓΝΩΣΗ )
Το Καταραμένο φίδι : Απόσπασμα

Ενώ σήμερα το «Αmerica Αmerica» είναι η πιο αγαπημένη μου ταινία, στις αρχές του 1963 είχα πολλές αμφιβολίες για την αξία της.Τότε, όταν χρειάστηκα πάλι τη θεά τύχη να μου χαμογελάσει, συνάντησα το Μάνο Χατζιδάκι που με βοήθησε να ολοκληρώσω την ταινία δίνοντάς μου θάρρος και δείχνοντάς μου ότι πίστευε κι αυτός στο έργο που ετοίμαζα…Ο Μάνος δεν ήταν μόνο ένας συνθέτης αλλά κι ένας δραματουργός. Σε ορισμένα σημεία μάλιστα φάνηκε ικανότερος από μένα .Ούτε μια φορά δεν μου έδειξε να διστάζει γι αυτό που ήθελε.Κατάφερε να μου φτιάξει μια θαυμάσια μουσική για την ταινία μου, τη στιγμή που αυτή χρειαζόταν περισσότερο από κάθε άλλη φορά τη συνεισφορά του .

ΕΛΙΑ ΚΑΖΑΝ : ΜΙΑ ΖΩΗ (ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΥΡΩΕΚΔΟΤΙΚΗ )
America America : Απόσπασμα

Ο Χατζιδάκις βρισκόταν στη Ρώμη το 1969, όπου δούλευε για μια ταινία του Χόλιγουντ - νομίζω ότι ήταν η ταινία Τhe Μartlet’s tale- και έψαχνε για βοηθό ενορχηστρωτή .Την ίδια εποχή η Ειρήνη Παπά εργαζόταν στην Ρώμη σε μια ταινία, σε σκηνοθεσία του Silvano Agosti, για την οποία έγραψα τη μουσική. Η Ειρήνη με σύστησε στον Χατζιδάκι, εργάστηκα γι' αυτόν, και μιλήσαμε αμέτρητες ώρες για τη μουσική. Ξεκίνησε να μου δίνει συμβουλές, προτείνοντας συγκεκριμένες παρτιτούρες και ακούγοντας τι είχα συνθέσει. Αργότερα, βρισκόμασταν όλο και πιο σπάνια στη Ρώμη ή στην Αθήνα, αλλά έγραφε πολύ ο ένας στον άλλο και μιλούσαμε στο τηλέφωνο. Στην αρχή έπαιρνα όλες τις σημαντικές αποφάσεις για τη δουλειά μου, μόνο αφού είχα ακούσει τις συμβουλές του. Ήταν ένας Μαέστρος (δάσκαλος) με κεφαλαίο Μ. Του χρωστάω πολλά για όλα όσα μου δίδαξε, μα πάνω απ 'όλα επειδή όλα αυτά ακόμα με βοηθούν, σαν ένας πνευματικός θησαυρός, διατηρώντας την πνευματική ελευθερία στην τέχνη μου ...

NICOLA PIOVANI (Συνέντευξη στην Αθηνά Πούλιου για το CultureNow 19-06-2012)

Nicola Piovani : Moυσική για την ταινία του Περικλή Χούρσογλου
«Ο κύριος με τα γκρί» 1997

ΚΑΤΙΑ ΚΑΛΛΙΤΣΟΥΝΑΚΗ

Αναδημοσίευση από: Η εφημερίδα της Ρίτσας Μασούρα